Soru:
İslam ülkelerinde bazı yerlerde cahillikten dolayı kabirleri tavaf eden insanlar görmekteyiz. Bu kişiler hakkında ne hüküm verilir? Onlara müşrik denir mi?
Cevap:
Putlara tapıp onlardan yardım isteyen kişi, ve benzeri şeyler yapan kimse, Allah'a hamd olsun ki, açıkça küfürdür ve en büyük küfürdür.
Ancak kişi:
- kabirleri tavaf ettiğini Allah'a ibadet amacıyla yaptığını iddia ederse, Kâbe'yi tavaf ettiği gibi
- ve kabirleri tavaf etmyi caiz olduğunu düşünerek
- ve onların ashabına yaklaşmayı değilde, sadece Allah'a yaklaşmayı amaçladığını düşünerek amel ediyorsa,
bu kişi bid'atçi olarak kabul edilir; fakat kâfir değildir. Çünkü kabirleri tavaf etmek, orada namaz kılmak gibi, bid'at olarak reddedilen bir davranıştır, ve hepsi küfür vesilesidir.
Ancak kabirlerıde ibadeti amaçlayanların çoğunlu kabir ashabına yaklaşmak için ameli yapar. Onlar aynı zamanda onlara kurban keser ve adakta bulunarak yaklaşırlar. Bunların hepsi büyük şirk unsurlarıdır. Eğer kişi böyle bir inançla ölürse, cenazesi yıkanmaz, üzerine namaz kılınmaz ve Müslüman mezarlığına gömülmez. Onun durumu Allah'a aittir. Bu durumu gösteren şey, Peygamber'in annesi Ümmü Eymen'in durumudur. Çünkü o, peygamberlikten haberdar değildi ve Cahiliyye'de kendi kavminin dinine inanıyordu. Peygamber ﷺ, Allah'a onun için istiğfar etti ancak onun için istiğfar etmesine izin verilmedi. Çünkü o, cahiliyet döneminin dinine inanıyordu.
Babası hakkında da aynı şeyi söyledi ﷺ. Bir kişi babası hakkında ona sorduğunda, {إن أبي وأباك في النار} "Babam da senin baban da cehennemdedir" dedi. Çünkü babası ﷺ, cahiliyet döneminde, kendi kavminin dini üzerine öldü ve bu nedenle kâfir olarak öldü. Ancak dünyada davete ulaşmayan ve gerçeği bilmeden ölen kimse, ahirette âlimlerin görüşlerine göre sınanacaktır. Eğer imtihanı geçerse cennete girer, eğer başarısız olursa cehenneme gider.
Aynı şekilde, davete ulaşmayan tüm zamanların insanları da böyledir. Allah şöyle buyuruyor:
{وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا}
"Biz, bir peygamber gönderip ona ulaştırmadan hiç kimseye azap etmeyiz." (İsra, 15)
Kişiye Kur'an veya Peygamber'in ﷺ risaleti ulaşsa ve buna rağmen cevap vermezse, üzerine hujje (delil) kurulmuş olur. Allah şöyle buyuruyor:
{وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَمَنْ بَلَغَ}
"Bana bu Kur'an vahyedildi ki, sizi bu yolla uyarmam için. Bana Kur'an'ın ulaştığı kimse de uyarmış olur." (En'am, 19)
Allah şöyle buyuruyor:
{هَذَا بَلَاغٌ لِلنَّاسِ وَلِيُنْذَرُوا بِهِ}
"Bu, insanlar için bir bildiridir. İşte onunla uyarılırlar." (İbrahim, 52)
Kim Kur'an'a veya İslam'a ulaştıysa ve sonra ona uymazsa, o kişinin hükmü kâfirlerin hükmüdür. Sahih hadiste Peygamber ﷺ şöyle dediği rivayet edilmiştir:
والذي نفسي بيده لا يسمع بي أحد من هذه الأمة يهودي ولا نصراني ثم يموت ولم يؤمن بالذي أرسلت به إلا كان من أهل النار
"Benim ümmetimden kimse, Yahudi veya Hristiyan olarak beni işitir de sonra ölürse, benim gönderildiğim şekilde inanmadıkça, cehennem ehli olur." (Müslim)
Bu hadis, Peygamber'in ﷺ risaletine işaret etmektedir.
Özetle, İslam ülkelerinde açıkça küfürü gösteren kişinin hükmü küfür ehlinin hükmüdür. Ancak bu kişinin Ahiret Günü'nde kurtulup kurtulmayacağı Allah'a aittir. Eğer davete ulaşmadıysa veya Peygamber'in ﷺ risaletinden haberdar değilse, o zaman Ahiret Günü sınanacaktır ve ona cehennemden bir parça gönderilecektir. Esved bin Sari'nin rivayet ettiği hadise göre, bu kişiye cehennemden bir parça getirilir ve denir ki: "İçeri gir!" Eğer cehenneme girerse, üzerine serinlik ve selamet bulur. Eğer girmemekte ısrar ederse, cehenneme gönderilir. Allah'tan selamet dileriz.
Sonuç olarak, davete ulaşmayanlar, dünyanın uzak bölgelerinde veya özel dönemlerde bulunanlar veya akıl sağlığını yitirmiş veya akıl seviyesine ulaşamamış olanlar gibi kişiler, ve buna benzerleri, küçük yaşta ölen müşriklerin çocukları gibidirler. Bu durumdaki müşrik çocuklarının hepsi, tamamen Allah'a aittir. Allah, onların yaptıklarını en iyi bilendir. Peygamber ﷺ, bu konudaki bir soruya cevap verirken, Allah'ın onları Ahiret Günü sınamak üzere bıraktığını ve onların içindeki bilgisi ile hareket edeceğini ifade etmiştir. Bu imtihanı başarıyla geçenler cennete girecek, geçemeyenler ise cehenneme girecektir.
Kaynak: Mecmu' Fatawa Ibn Baz (1/49)
Tercüme: Ebu Davut Konyevi