Soru:
Doğum günü kutlamanın hükmü nedir?
Cevap:
Temiz şeriatte doğum günü kutlamanın hiçbir temeli yoktur, aksine bu bir bid'attir (dinî açıdan uydurma bir eylemdir). Peygamber ﷺ'in söylediği gibi:
{منْ أَحْدثَ في أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فهُو رَدٌّ}
"Kim bizim dinimizde olmayan bir şeyi yenilik olarak getirirse, o kabul edilmez (reddedilir)."
Müslim'in bir rivayetinde ve Buhari'nin Sahihi'nde de ifade edildiği gibi:
{مَنْ عَمِلَ عمَلاً لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُو ردٌّ}
"Kim bizim emrimizle uyumlu olmayan bir amel işlerse, o reddedilmiştir." [1]
Bilinir ki, Peygamber ﷺ hayatı boyunca kendi doğum gününü kutlamamış, bunu emretmemiş ve ashabına da öğretmemiştir. Aynı şekilde Raşit Halifeler de böyle bir şey yapmamıştır. Tüm ashabı da böyle bir şey yapmamıştır. Onlar, onun sünnetini en iyi bilen, Allah'ın elçisini en çok seven ve onun getirdiklerini uygulamak konusunda en hevesli olan insanlardır. Eğer Peygamber ﷺ'in doğum günü kutlaması meşru olsaydı, onlar ilk yapacak olanlar olurdu. Aynı şekilde, faziletli asırlardaki alimler de bu eylemi yapmamış ve bu konuda bir emir vermemişlerdir.
Bu bilgilerle anlaşıldı ki, doğum günü kutlaması, Allah'ın Muhammed ﷺ ile gönderdiği şeriatta yer almamaktadır. Biz, Allah'ı ve tüm Müslümanları şahit kılıyoruz ki, eğer Peygamber ﷺ ya da ashabı böyle bir şey yapmış olsaydı, biz de hemen onu yapar ve buna davet ederdik. Çünkü biz, şükürler olsun ki, onun sünnetini takip etme, onun emir ve yasaklarına saygı gösterme konusunda en hevesli insanlardanız. Allah'tan, bizim ve tüm Müslüman kardeşlerimiz için hak üzerinde durmayı ve Allah'ın temiz şeriatına aykırı olan her şeyden korunmayı diliyoruz. Kuşkusuz Allah, cömert ve kerimdir.
Kaynak: İbn Baz'ın Fetvaları ve Makaleler Toplamı, cilt 4, sayfa 285
Soru:
Bir kişinin doğumunu kutlamasının ve mum üflemenin hükmü nedir? Eğer bir kişi bu tür bir kutlamaya davet edilirse, daveti kabul etmeli mi, etmemeli mi?
Cevap:
Kur'an ve Sünnet'ten elde edilen şer'i deliller, doğum günü kutlamalarının dinde yeni ortaya çıkan bir bid'at olduğunu ve bu tür kutlamalara davetlere katılmanın caiz olmadığını göstermektedir. Çünkü bu, bid'atları desteklemek ve teşvik etmek anlamına gelir. Allah şöyle buyurmuştur:
{أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ}
"Yoksa onların, Allah'ın dinde izin vermediği şeyi kendilerine meşru kılacak ortakları mı vardır?" (Şura Suresi 21. Ayet)
ve
{ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ} {إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ}
"Sonra seni de din konusunda bir şeriat sahibi kıldık, ona uy; bilmeyenlerin heveslerine uyma. Şüphesiz onlar, seni Allah'tan müstağni kılamazlar. Doğrusu zalimler birbirlerinin dostudurlar. Sakınanların dostu ise Allah'tır." (Casiye suresi, 19. ayet) (...)
Ayrıca, bu tür kutlamalar, sadece dinde kökü olmayan bir bid'at olmakla kalmayıp, aynı zamanda Yahudiler ve Hristiyanlar'ın doğum günü kutlamalarına benzemektedir. Peygamber ﷺ onların yollarını ve geleneklerini takip etmeye karşı uyarıda bulunmuştur:
{لتتَّبعنَّ سَننَ من كانَ قبلَكم حذو القُذَّةِ بالقُذَّةِ حتَّى لو دخلوا جحرَ ضبٍّ لدخلتُموه. قالوا: اليَهودُ والنَّصارى؟ قالَ: فمَن}
“Siz, Sizden öncekilerin izlerini adım adım takip edeceksiniz. Öyle ki onlar bir kertenkele deliğine girseler, siz de gireceksiniz.” “Ey Allah'ın Rasûlü, bunlar Yahudi ve Hıristiyanlar mı?” dediler. “Ya kim olabilir?”[2] dedi. Bu, sahih hadis kitaplarında yer almıştır. Ve "Ya kim olabilir" demenin anlamı, bu sözlerin onlar için olduğudur.
Peygamber ﷺ şöyle demiştir: {مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ} "Kim bir topluluğa benzerse (taklit ederse), o da onlardandır."[3] Bu konuda birçok bilinen hadis vardır.
Kaynak: İbn Baz'ın Fetvaları ve Makaleler Toplamı, cilt 4, sayfa 283
Tercüme: Ebu Davut Konyevi
[1] Buhârî, Sulh 5; Müslim, Akdiye 17,18. Ayrıca bk. İbni Mâce, Mukaddime 2. Bu hadisin sahih olduğu konusunda görüş birliği vardır.
[2] İmam Ahmed 4/125, Taberani 7/281. Hasen.
[3] İmam Ahmed 2/50. Ebu Davud 4/314
سؤال: ما حكم إقامة أعياد الميلاد؟
الجواب: الاحتفال بأعياد الميلاد لا أصل له في الشرع المطهر بل هو بدعة لقول النبي صلى الله عليه وسلم: من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد متفق على صحته .
وفي لفظ لمسلم وعلقه البخاري رحمه الله في صحيحه جازمًا به : من عمل عملاً ليس عليه أمرنا فهو رد ، ومعلوم أن النبي صلى الله عليه وسلم لم يحتفل بمولده مدة حياته ولا أمر بذلك، ولا علمه أصحابه وهكذا خلفاؤه الراشدون، وجميع أصحابه لم يفعلوا ذلك وهم أعلم الناس بسنته وهم أحب الناس لرسول الله صلى الله عليه وسلم وأحرصهم على اتباع ما جاء به فلو كان الاحتفال بمولده صلى الله عليه وسلم مشروعًا لبادروا إليه، وهكذا العلماء في القرون المفضله لم يفعله أحد منهم ولم يأمر به.
فعلم بذلك أنه ليس من الشرع الذي بعث الله به محمدًا صلى الله عليه وسلم، ونحن نشهد الله سبحانه وجميع المسلمين أنه صلى الله عليه وسلم لو فعله أو أمر به أو فعله أصحابه رضي الله عنهم لبادرنا إليه ودعونا إليه؛ لأننا والحمد لله من أحرص الناس على اتباع سنته وتعظيم أمره ونهيه. ونسأل الله لنا ولجميع إخواننا المسلمين الثبات على الحق والعافية من كل ما يخالف شرع الله المطهر إنه جواد كريم.
الجواب:
قد دلت الأدلة الشرعية من الكتاب والسنة على أن الاحتفال بالموالد من البدع المحدثة في الدين ولا أصل لها في الشرع المطهر، ولا تجوز إجابة الدعوة إليها، لما في ذلك من تأييد للبدع والتشجيع عليها.. وقد قال الله سبحانه وتعالى: أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وقال سبحانه: ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ.
ثم إن هذه الاحتفالات مع كونها بدعة منكرة لا أصل لها في الشرع هي مع ذلك فيها تشبه باليهود والنصارى لاحتفالهم بالموالد وقد قال عليه الصلاة والسلام محذرًا من سنتهم وطريقتهم: لتتبعن سنن من كان قبلكم حذو القذة بالقذة حتى لو دخلوا جحر ضب لدخلتموه، قالوا: يا رسول الله اليهود والنصارى ؟.. قال: فمن . أخرجاه في الصحيحين .. ومعنى قوله: " فمن " أي هم المعنيون بهذا الكلام. وقال صلى الله عليه وسلم: من تشبه بقوم فهو منهم والأحاديث في هذا المعنى معلومة كثيرة.